Hisse Temettü Verince Temettü Kadar Düşüyor

'Hisse temettü verince temettü kadar düşüyor, sıfıra sıfır elde var sıfır, hatta stopajdan dolayı zarar bile oluyor, temettü yatırımının hiç bir manası yok'' bu cümleyi  sitelerde ve forumlarda defalarca görüyoruz

genellikle verilen cevap ise ''hisse fiyatı temettü düşüşünü telafi eder'' ''bir şekilde kapatır'' ama nasıl? buna tatmin edici bir cevap verilemiyor ve bu yüzden temettüye zaten şüpheli yaklaşan birey, tam tatmin olmadığı bir cevap ile olaydan soğuyor.

Birazdan söyleyeceklerim, temettü yatırımı için alınan hisseyi 3 ay, 5 ay, 1 sene sonra daha yüksek fiyata satma beklentisi içinde olanlar için değildir. onlar için verebilecek bir tavsiyem yok. ama burada hep konuştuğumuz, ''bir şirkete ortak olmak, yürüyen ve kar eden bir işten kar payı almak'' amacıyla yatırım yapan bizler ve bizim gibi yatırıma niyetlenenler için temettü telafisi olayını naçizane açıklamaya çalışacağım.


Bir şirket ele alalım. ve 2012 tarihinde hisse fiyatı 10 tl olsun. bu şirket hisse başına brüt 1 tl temettü dağıtıyor olsun.(küsurata girmemek için bütün karını dağıttığını varsayalım) bu şirketin farazi olarak,

ödenmiş sermayesi = 10 milyon tl
yıllık karı = 10 milyon tl olsun. böylece hisse başına 1 tl kar edecek ve bunun tamamını temettü olarak dağıtacaktır. bu verilerle 2012 yılı için bu şirketin,

piyasa değeri = 10 tl bir hisse fiyatı x 10 milyon ödenmiş sermaye = 100 milyon tl olacak ve f/k oranı 10 olacaktır. yani piyasa bu şirkete 10 fk lık bir fiyat biçmiş.

hissenin temettü sabahı açılış fiyatı 10 - 1 tl = 9 lira olacak ve bize hisse başına 85 kuruş net temettü ödeyecek.

şimdi bundan sonra teorik olarak şirketin karının hep aynı kaldığını, global bir kriz yaşanmadığını varsayalım. eğer şirket temettü farkını telafi etmez ise, 2013 yılında hisse başına yine 1 tl temettü dağıtacak ve hisse fiyatı 8 tl ye gerileyecek. böylece şirketin f/k sı 8 e düştü. 2014 yılında yine 1 tl dağıtacak ve fiyat 7 tl ye düşecek. böylece şirketin temettü düşüşlerini telafi etmediğini varsayarak, dağıtılan temettülerle 5 tl ye kadar geldiğimizi varsayalım. böylece ne oldu? 2012 yılında yılda 10 milyon tl kar eden bir şirket için piyasa 100 milyon tl fiyat biçerken, 2017 ye geldiğimizde yine yanı karı eden bir şirkete yarısı kadar fiyat biçmiş olur.

basite indirgersek 1 tl temettü geliri için 10 tl ödediğimiz hisseye, 5 sene sonra yine 1 tl temettü almak için 5 tl ödemiş oluruz. normal koşullarda bu mümkün olmaz. eğer piyasa 1 tl hisse başı kar için 10 tl fiyat biçmişse, 5 sene sonra da yine aynı kar için 10 tl
olarak fiyatlaması teorik olarak beklenir.

işte temettü düşüşünü ''telafi etmenin'' teorik olarak mantığı budur.





mevduat faizi - temettü getirisi olayını da şu şekilde açıklayalım;

normalde mevduat faizinin, enflasyona paralel olması, yada bunun çok az üstü veya altı olması beklenir. ülkemizin son 30 yılında olup 2-3 sene öncesine kadar süren abartılı reel faiz ortamını istisna kabul edersek, durum budur. zaten hali hazırdaki mevduat faizleri, belki de reel olarak eksidedir bile diyebiliriz. yani şu anda mevduat sadece paramızın enflasyona karşı olan değerini korur. enflasyon hesaplaması, ortalama bir hesap olduğundan, sizin bu parayı kullanacağınız alanda reel anlamda erimiş bile olabilir.

örneğin, bir ev alacaksınız ve parayı o zamana kadar mevduatta tutmak istediniz. enflasyon %10 olsun ve mevduattan da net %11 aldınız diyelim. ama konut fiyatları bu süreçte yüzde 20 artmış olsun. yine eksidesiniz. yani enflasyonun %10 olması, enflasyonu oluşturan kalemlerin her birinin yüzde 10 oranında artması demek değildir. biri %5 artar diğeri %15 ortalaması %10 çıkar.

gelelim temettüye,

temettü verimi şimdiki fiyatları baz alırsak, bir çok şirket için mevduat faizine yakın. doğal olarak insanın aklına şu soru gelir,

''neden risksiz mevduat varken, aynı getiriyi elde etmek için risk alayım? ''

zahiren makul olan bu soru, aslında tam rasyonel değildir. yine birkaç mesaj yukarıda belirttiğim gibi, istisnai ekonomik oynaklıklar ve şirketin işlerinde bir olumsuzluk olmazsa , teorik olarak, şirketin piyasa değerinin enflasyon oranında artması beklenir. yani 5 sene önce 100 milyon piyasa değeri olan örneğin bir fabrika, 5 sene sonra enflasyon oranında ilavelenmiş bir piyasa değerine (örneğin 150 milyon) sahip olması gerekir. yani 10 sene önce 0 km bir otomobil 20 bin tl ise, bu sene aynısının 35 bin tl olması gibi.. işte bu süreçte alacağınız temettü geliri bu işin karıdır. yani bir araba parasını mevduata koysanız, 5 sene sonra o parayla (yine teorik olarak, normal şartlar altında) yine aynı arabayı alacak meblağa ulaşırsınız.
ama temettü yatırımında, 5 sene önce şirketin binde 1 ine ortaksanız, yine o şirketin binde birine ortak olacaksınız ama fazladan 5 yıllık kardan pay almış olacaksınız.

buraya kadar herşey güzel hoş. peki yukarıda açıklanan bu kar payı ile elde edilen katma değerin karşılığı, ceremesi nedir?

yukarıda kırmızı ile belirttiğim kısımda aldığımız riskin vukuu bulmasıdır. yani aldığımız bu riskin risk primidir.