Durumu sallantıda olan şirketlerden uzak durun

Bir hisseden zarar etmek ayıp değildir. Bu, herkesin başına gelir. Ayıp olan şey bir kuruluşla ilgili temel verilerin olumsuz olduğunu bile bile hisselerini elde tutmak, hatta daha fazla almak. Bana zarar getiren kuruluşların sayısı fiyatları 10 katına çıkan hisselerin sayısından daha fazladır, ama ben bu kuruluşlar birer birer iflas ederken hisselerini çoktan elden çıkarmıştım

X hissesi sallantıda olunca 40 dan 20 ye düşerken satmıştım. Çoğu k,şi bana fırsat olduğunu söylüyorlardı. 10 a 4 e düştü.  Bana mutlaka hisse almam gerektiğini konusunda ısrar ediyorlardı. Kendi kendime, bir hisse için ne kadar para ödersen öde, değeri 0 a düşünce yüzde 100 zarar etmiş olursun diye düşündüm. Ve bütün tavsiyelere kulak tıkadım.

* Bu hisseler borsaya ilk sunulduklarında yoğun ilgi görmüşlerdi ancak bu ilgi fazla uzun ömürlü olmamıştı. Beklentiler o kadar yüksekti ki hisselerin o kadar kar getirebilmesine imkan yoktu ve kısa süre içinde yatırımcıların çoğu hisse senetlerini satmışlardı. Sonra unutmuşlardı.

*Sigorta sektörüne teşvik verilirken yatırımcılar yakında gerçekleşecek kazanç artışı ile hiç ilgilenmiyorlar, son derece düşük olan o günkü kazanca bakıyorlardı.

*Bu şirket araç üreticilerine ve tamirhanelere cam, kablo, ayna ,emniyet kemeri, civata  ve hidrolik sistemleri satmaktadır. Bu işletme mezunlarını uyutacak kadar sıkıcı malzemelerdir

* X hissesi sorun yaşıyordu ve 34lira idi hisse başına 34 lira nakiti vardı. Fabrikaları yan kuruluşları bedava alıyordunuz

*5 dolara alıp 10 dolara sattım sonra 70dolar olan x şirketi.  Birkaç ay tutuğum hisse senetlerini satmayarak daha fazla beklemem gerektiğini görüyorum. Bu da hisselere körü körüne bağlılık değil, durumları gittikçe düzelen kuruluşlara şans tanımak olarak yorumlanmalıdır. (adel)

* Eger birileri fiyatı 10 a 50 ye katlayan bir hissenin daha fazla büyüyemiyeceğini söylerse çıkarıp wall mart grafiğini gösterin. Wall mart hisseleri çok artsada ülkenin sadece %15inde vardı ve daha %85 büyüme potansiyeli vardı.

* Döngüsel şirketler

Aluminyum, kağıt, çelik, otomobil, kimyasal maddeler ve ucak üreticileri ekonomik canlılık durgunluğa doğru yükselip inmesi herkesin bildiği düzendir. Genelde hisselerin F/K oranının düşük oluşu olumlu algılanır, ancak bu döngüseller için böyle değildir. Döngüsellerin F/K oranları düştüğü zaman genellikle şirketlerin dönemlerinin sonuna geldiğini gösteriri. Bunun tersine, çoğu hisse için olumsuz algılanan yüksek F/K oranı döngüseller için iyi haber demektir, bu şirketin en durgun dönemlerini geride bıraktığı ve yakında işlerin canlanmaya başlayacağı, kazançların analistlerin beklentilerini aşacağını ve fon yöneticilerin hisselere hücum edeceğini gösterir. Yani hisse fiyatı yükselecektir. En büyük tehlike fazla erken almak ve sonra da umudunu yitirerek hisseleri satmaktır. Hisse fiyatı düşük ancak bilançosu sağlam bir döngüsel şirketin eninde sonunda tekrar değerlenmesi kaçınılmazdır. Döngüsel bir şirkette sorulacak en önemli soru şirket bilançosunun bir sonraki durgunluk dönemini atlatabilecek kadar sağlam olup olmadığıdır.

Döngüsel x şirketi 90da 23-36 dolara satıldı geliri 6.5 dolardı yani F/k 3.5-5.5 arasındaydı. Kazanç 3.9 dolara düştü hisse fiyatı 39 dolardan 26 dolara düştü. Daha fazla düşmemesi yatırımcıların uzun vadede durumunun düzeleceğini düşünmelerinden olabilirdi. Ya da belki döngüsel yatırımcıları yeni döngüyü başlatmakta acele etmekteydiler.

 Döngüsel şirketlerde çok fazla kalırsanız karınızı kaybedersiniz. Döngüsel şirketleri zamanında satmasını bilmek çok önemlidir Ekonomik hareketlenme döneminin ortasına geldiğimizi, yeni araba almak isteyenlerin çoktan alımlarını yaptıklarını düşünmeye başlamıştım. Benim araştırmalarım otomobil firmalarını inceleyen analistlerin gelecekte kazançların yükselmeye devam edeceği ile ilgili tahminlerinin biraz iyimser olduğunu gösteriyordu. Pörtföyümdeki araba firmalarını azalttım. Chrysler bir hissenin iyiden kötüye ne kadar hızlı kayabileceğine mükemmel bir örnek 4,66 kazanç, 1 yıl sonra 4 lira kazanç beklenmekteydi. Ne var ki 1 yıl sonra sadece 1 lira kazanabildi. 2 yıl sonra 30 kuruş 3. Yılda zarara girdi. Ben hissenin sonunun böyle olacağını önceden tahmin ettiğim için çoktan satmıştım.

*10 yada 2 yıl önce aldığınız bir hisse tekrar almaya değer olabilir. Eski hisselerle bağımı koparmamak için yanımda taşıdığım kalın defterimi bu hisselerin 3 aylık ve yıllık raporlarında belirtilen önemli noktaları ve hisseleri alıp satmamın nedenini kaydederim

* Bu bilançoda bakarken toplam sermayenin %31’i oranında borç olduğunu gördüm. Bu da beni rahatsız etti. Hemen defterimin bir köşesine not ettim.

* Araştırma yaparken bahçe malzemelerinin konut piyasasındaki canlanmadan en az avize ve bulaşık rafı dükkânları kadar yararlanacağı kafama dank etti.

* Kötü sanayideki iyi kuruluşların birkaç orak noktası vardır. Bunların işletme masrafları son derece düşüktür ve yöneticilerine de tasarrufa özendirirler. Bu kuruluşlar borçtan kaçarlar. Şirket içi kast sistemi oluşturmayı reddederler. İşçileri yüksek maaş alır ve şirketin geleceğinden çıkarları vardır. Bulundukları sanayide daha büyük ve şirketlerin gözden kaçırdığı özel uzmanlık alanları yani nişler bulunur. Hızlı büyüyen sanayilerdeki şirketlerden de daha büyük bir hızla büyürler. Gösterişli yönetim kurulu salonları, astronomik yönetici maaşları, orta ve alt kademelerde moral bozukluğu ve vasat performans el ele giden unsurlardır.  Aynı şey bu durumun tersi içinde geçerlidir. Şatafatsız yönetim kurulu salonları, mantıklı ölçülerde yönetici maaşları, motivasyonu yüksek orta ve alt kademe maaşı ve düşük borçlanma genellikle beraberinde mükemmel bir performans getirir.

* yıllık raporunda en az rekli fotograf bulunan şirkete yatırım yapın.

* Şirketin avantajı sıfır broç ve düşük sermaye harcamasıydı. Neden düştüğünü araştırdım.

* Faizler temettü oranları %6 aşıyorsa bekle yada çık.

* X şirketinin F>/k oranı 20 idi ben senede %25 büyüyen bir şirkete vermeye razıydım

* Ben karlı şirketleri aramayı taşların altında solucan aramaya benzetirim, eğer 10 taş kaldırırsanız bir solucan bulursunuz. Eğer 20 taş kaldırırsanız iki tane bulursunuz

* Sahiplerinin tamahı(fazla hızlı yayılan başarısızlığa mahkum bir çok kurlulş gördüm ben.

* Bir hissenin umulandan daha başarılı olabilmesi için şirketin hak ettiği ilgiyi görmemesi gerekir. İlgi görüyorsa zaten yüksek fiyattan alıcı bulacaktır. Borsadaki yaygıun kanı sizinkinden farklıysa gelişmeleri sürekli izlmek gereksiz yere iyimser davranmadığınızdan emişn olmalısınız. Eski x şirketi insalarda öyle bir iz bırakmıştıkı yeniş doğpan şirketi fark edemediler.

* Yılda %25 büyüyen ama F/K oranı 20 olan bir hisseyi bulunca hiç kaçırmayın.

*Borsa şişince yüksek fiyatlı bir borsada satın almaya değecek hisse bulunamaz.

* KY kurduğu yatırım kulüplerinin %75’i borsa ortalamasının üstündedir. Üyeler kendilerine yaptıkları alımlarda daha başarısızdırlar. Bir çuval inciri berbat eden ani alım ve satımları yok, düzenli ve disiplinli alım yaparlar. Aydan aya alanlarda benzer faydayı sağlayabilirler. Bu hisselerin düşük olduğu dönemlerde uygun fiyatlı hisse senedi alınmasını sağlar. Bu dönemlerde bizler dünyanın ve finans sektörünün sonunun geldiğini söylerken kulüpler alıma devam ettiler.

Ekonomiye hiç kafa yormaz, borsanın durumunu vurdumduymazlıkla izler

Alımlarını aksatmadan düzenli aralıklarla yaparsan, borsadan emin olduğunda alan, emin olmadığında da çıkan kişiden daha çok kazanabilirsin.

*

 Hafta sonları oturup kara kara düşünmekten vazgeçin ve tvdeki kötü haberleri görmezden gelin. Hisse satacaksanız bu şirketin durumu kötü olduğu için olsun, dünyanın  sonu geldiği için değil.

Kimse faiz oranlarının izleyeceği yönü, ekonominin gidişatını ya da borsanın gelecekteki durumunu önceden tahmin edemez. Bu tür tahminlere hiç kulak asmayın ve yatırım yaptığınız şirketlerdeki gelişmeler üzerinde durum.

Borsadaki yatırımcılar başarılı ve zekidirler. Mükemmel şirketleri bulurlar.

Kazanmanı belirleyen kişiliğindir. Kaderini kafan değil, kişiliğin belirler. Eğer en ufak panikte elinizdeki bütün hisseleri satacaksanız borsadan uzak durun.

1. Aklı ve sağduyuyu engelleyen kazanma hırsıyla yüksek riskli işlemler yapmak, ihtiyaç olan parayı borsaya sokmak.

Şirket sallantıda ise ve sahibine güvenmiyorsan asla alma.

Beklentisi yüksek, özellikle küçük şirketleri F/K oranı uygunsa al.

Yani kar etmeyen hisse alınmaz.

 2. Bay piyasa senin aldığını göremeyebilir. Ama uzun vadede mutlaka görmek zorundadır.(Kendine güven ve sabır)

Benimkinin de sırası gelecek, sabırla kuyrukta bekle. Hisse fiyatını değil, şirketi takip et.

Tüyoya, söylentilere hiç itibar etmem.

3 Kaybetme korkusuna rağmen işlem yapabilmek (krizde cesaret!)

   Kaybetme korkusuna rağmen uzun süre durabilmek (krizde sabır!)

Borsadan korkup kaçmamanın en iyi kolay yolu düzenli aralıklarla aydan aya alım yapmaktır.

Bu iş dinamik bir süreç, bazen en iyi yatırım bankada paranın durmasıdır. İlk kuralım kazanmak için kaybetmemelisin. Kara listede olmamalı.Şirket sallantıda olmamalıdır. Bir şirketin mali durumunu iyice anlamadan yatırım yapmam. En fazla zarar getiren hisseler bilançoları zayıf olanlardır. Borçları ödeme gücü mutlaka olmalıdır. Kar ediyor, yada döngüsel olmalıdır. Tüyo, söylentileri hiç itibara almam.

6 ayda bir havayı koklarım, hangi sektörlerde fırsatlar var bakarım. Güncel makroekonomiye bakarım.

Faizler düşükse taş-toprak-cam, 2.el araba fiyatlarından ve araba satışlarında otomobil, büyümeden-sanayi üretiminden kimya- metal vs. bakarım. Sektörlere sağlanan teşvikleri fayda ve zararlarını izlerim.

Bildiğim, anladığım sektörler ve işlerde yatırım fırsatlarını kollarım.

Canlanacağını tahmin ettiğim sektör hisselerini belirlerim.

Sorun yaşayım hızlı düşen iyi şirketleri takibe alırım.

F/K ve özsermaye karlılıklarına, artan karlılığa ve sürekliliğe göre

En iyileri belirler ve  bunları sonuna kadar araştırırım. İçime sinen, sinmeyenleri not alırım. Olumlu yönlerini yazarım.

Şirketin satışlarının neden arttığını ve artıp artamayacağını incelerim.

Şirkette kazanç artışı olası değilse alamam. Genişleme olanağına dikkat et.

Şirketi gruplandırırım, sektör ve özelliklerine göre…

Aldıktan sonra

Düzenli aralıklarla kontrol edebileceğin kadar hissem olur.

Ekonomiye hiç kafa yorma, borsanın durumunu vurdumduymazlıkla izle.

Alımlarını aksatmadan düzenli aralıklarla yap.

Alım için veya beklemek için sebeplerin olur(Duygusal değil)

Yıllık 3aylık raporları okuyarak ve şirketleri arayıp son gelişmeler hakkında bilgi alarak geçirebilirsiniz

Hisse kazançlarının artmakta olduğundan emin olun.

Bazen almak için iyi bir hisse senedi bulunamayabilir ve elinizdekiler en iyilerdir.

Bir hissenin fiyatının değişmemesi onu elden çıkarmak için bir neden olmaz.

Durumları gittikçe düzelen şirketleri satmayıp şans tanımalısın(adel,Ttrakt)

6ada bir büyük chek up.1.F/K oranı hala uygun mu? 2 kurulusun kazançlarını arttırabilecek yeni gelişmeler var mı? 3.Bilanço nasıl.

Sonuç1. Durun eskisinde iyi--- Arttır.2. Durum kötüye gitmiş---Azalt.3. Durum aynı.--- tut yada daha iyileri araştır.

.Aynı anda 5 hisse bulundurmak iyidir.6. ayda tavsiye ettiğim kuruluşlardan daha iyileri var mı. (taşların altına bak)

X şirketinin fiyatı 2 katına çıktı şirket durumu çok iyidaha da al.

Hisselerin fiyatlarının iniş-çıkışına kapılınca hissedar olmanın bir şirkete ortak olmak olduğunu unutabilirsiniz. elinizde bir kuruluşun hisse senetleri varsa gelişmeleri yakından izlemelisiniz.

Hissenin fiyatı çok düşerse baştan aşağı göz gezdirin. Eğer şirketin durumu iyiyse hissenin %50 düşmesine sevinin. Önemli olan değer kaybetmesi değil, neden kaybettiğidir.

Fiyatları gerçek değerinin üzerine çıkan riski az, sağlam kuruluların hisseleri genellikle düşer ya da bir-iki yıl yerinde sayar.

Hissenin fiyaı uzun süre kazançların fazla üzerinde seyredemez.

karlı görülen hisse bulamıyorsanız paranızı bankada tutun.

* Şirket hala büyüme çağında olmalı. Küçükse kazancı daha büyük olur. Uzun vadede bunları almak daha karlıdır. Şirketin adının çok duyulmamış olması da önemlidir. Uzun vadede en fazla getiren hisselerin borsa düşüşlerinde en fazla değeri kaybettikleri şaşmaz bir kuraldır.

Nedeni kaydederi

��Hiix?���i hisselerini alıyor mu?

4. Kazanç artış oranı. Düzenli ve dengeli mi, dönemsel mi?

5.Borç/özsermaye oranı sağlam –zayıf?

6. Nakit toplamı: Nakit toplamı 16 dolar olan froto asla bunun altına düşmez.

AĞIR TEMPOLULAR

Temettü için alındığından düzenli ödeniyor mu? Artıyor mu? Temettü yüzdesi düşükse krizlerde de vermeyi sürdürebilir.

Orta Tempolular

Önemli olan hisse için ödediğiniz paradır. F/K oranı

Satın alınan yan kuruluşlar kazançları olumsuz etkiler mi?

Uzun vadeli büyüme hızı son yıllarda devam ediyor mu?

Ekonomik kriz ve durgunluktaki davranışları

Döngüsel Kuruluşlar

Stoklara ve arz-talep ilişkisine özellikle dikkat edin. Piyasaya yeni giren şirketleri izleyin.

Döngünün sonuna doüru işler canlanmaya başlayıp kazan. Er yüksek yüksek noktasına çıkınca F/K oranı düşecektir.

Bu sanayiyi tanıyorsanız nerede olduğunu bilirsiniz.(Araba 3-4 yıl aktif3-4 yıl pasif)

Ne zaman durgunluğa gireceğini tahmin etmek zordu.

Hızlı büyüyenler

Kazanç artışı beklenen ürün şirket ürünleri arasında büyük yer tutup tutmadığını araştırın. Son yıllardaki kazanç artışlını öğrenin %25 üstü kuşkuyla bak genelde moda sektörlerdir.

Hissenin F/K oranı büyüme hızına yakın mı?

Kuruluş yayılması hızlanıyor mu? Geçen yıl üç bu yıl 5 otel) Ama bu tıraş bıçağı gibi sürekli alınan ürünlerde çok önemli değildir.

Kuruluşun hisseleri yatırımcı kurumların portföyünde bulunmamalı Analistler henüz şirketin kokusunu almamış olmalılar.

Yeniden Canlananlar

Elinde nakit ne kadar? Borcu ne kadar? Yapısı nasıl? İflas durumunda hissedarlar ne kadar para klaı ve nasıl canlanacak?(Yan kuruluşları satarak mı vs)

Satışlar ve iş anlaşmaları artıyor mu?

Masraflar azaltılıyor mu?

Mal varlığı açısından zengin

Değeri nedir? Gizli mal varlığı var mı?

Kuruluşun borcu ne kadar?

Bu mal varlıklarının yararını görebilecek miyiz? 

Kaynak : Druars borsa notları paylaşımı