Yatırım ile Hayat Arasindaki Benzerlikler

Öncelikle finans da hayat gibi içinde insanların olduğu ve pek çok karar almanız gereken zamanlar olan bir mücadeledir. Ayrıca finansda sonuçlar çok keskindir. Başarılı ya da başarısız olduğunuz para gibi temel bir araçla kolayca ölçülebildiğinden soğuk bir gerçekliği vardır. Şimdi finans hayatında gördüğüm ve hayatta karşılığı olan kavramlara geliyorum.

Sistem Kavramı:
Finansal piyasalarda en iyi para duygusuz mekanik yatırımla kazanılır. Özellikle algoritmik trading dediğimiz alım satım algoritmaları ve finansal filtreler ile uzun soluklu ve piyasalar düşerken bile kazanmak mümkün. Finansdaki gibi insanlardan ve duygulardan bağımsız bir sistem kuranlar her zaman hayatta da kazanırlar. Bu çarkları tıkır tıkır işleyen bir şirket olabileceği gibi birbirine belli kurallar içinde destek olan sistematik bir aile de olabilir. Her zaman bir şeyleri modelleyen ve modellediklerini hayata uygulayan insanlar daha mutlu, daha başarılıdırlar. Bu da finansın hayatımızdaki yansımalarından birisi değil de nedir.

Karşıt Yatırım:
Daha önce de bahsetmişimdir. Karşıt yatırım sürünün karşısında olup ucuz olan bir değeri almak ya da pahalı olan bir değeri satmak demektir. Karşıt yatırım konusunu iyi bilenler, eş seçiminden eleman alımına, meslek seçiminden olay analizine kadar pek çok konuda diğerlerine avantaj sağlar. Örneğin işe alımlarda kendini çok iyi satan bir eleman genelde ya aslında o kadar iyi değildir ya da beklenti fiyatına fazlasıyla yansımıştır diyen karşıt yatırımcı bu konuda çok fazla yanılmaz. Ya da gösterişli insanların çalıştığı bir işletmedense mütavazi ve çalışkan insanların çalıştığı bir işletmeyi seçer. Herkes ev alırken evini satarken herkes korku içindeyken dükkan satın alır.

Trend Arkadaşındır:
Finansda bazen balinaları takip etmek gerekir. Bu da karşıt yatırımın tersine belli trendleri belirleyip bu trende atlamaktan geçer. Trend takip edenler meslek seçimlerinde başarılıdırlar. Dünyanın nereye gittiğini iyi anlarlar ve revaçta olup da yavaş yavaş gözden düşen alanlardan erken çıkarlar.

Kademeli Alım:
Kademeli alım kademeli satım borsalardaki en temel ve sağlam stratejilerdendir. Kademeli alım, kademeli satım yapan insanlar diğer insanları bir hareketiyle değerlendirmezler. İnsanlara yavaş yavaş ısınır ve onlardan yavaş yavaş soğurlar. Kademeli alım insan ilişkilerindeki yavaş ama sağlam gelişen dostlukları simgeler.

Portföy Çeşitlendirme:
Hayatta her zaman bir B planı olan insanlar vardır. Portföyü çeşitlendiren insanlar beklenmedik zamanlarda gelen risklere karşı kendilerini koruyabilirler. Paraları varsa bunun bir kısmını yatırım olarak tutarken bir kısmını nakit olarak taşırlar.

Temel Analiz:
Temel analizde iyi olanlar herhangi bir işin dışarıdan gözüken kısmını değil de temellerini/işleyiş mantığını anlarlar. İnsanlara dış görünüşlerine göre değil kapasitelerine ve karakterlerine göre değer verirler.

Finansal İpuçları:
Bazen finansal kararlarda herkesin gözü önünde olan ama o an yorumlayamadıkları ipuçları olur. Hayatta da böyledir. Bir insanın karakterini belki size karşı olan tavrından anlayamazken başka insanlara karşı olan ufak bir hareketten anlayabilirsiniz. İşte finansal ipuçlarını değerlendirenler hayatta da ipuçlarını değerlendirirler.

Hedging:
Hedging risklere karşı riskin gerçekleşmesi durumundaki zararı azaltmak için riskle ters korelasyonlu bir yatırım amacına da yatırım yaparak kendini korumak demektir. Örneğin toplumumuzda yaygın olan öğretmenle evlenmek erkeklerin bilmeyerek de olsa kullandıkları bir hedging tekniğidir. Özellikle riskli ancak yüksek getirili işlerde çalışan erkekler öğretmen bir bayanla evlenerek işsiz kalmaları durumunda makul bir hane gelirini garantilerler.

Bu ve bunun gibi pek çok şey yazılabilir. Ancak başta da dediğim gibi aslında önemli olan belli bir konu ya da alandaki tecrübelerimizi benzer/farklı alanlardaki izdüşümlerini görebilmektir.