Hisse senedinde aciga satistan nasıl para kazanilir?

Aciga satiş

Açığa satışı, belirlenen hisse senedinin fiyatının düşeceğine  iddiaya girmek gibi düşünebilirsiniz. Bunu derhal bir örnekle söyleyelim.

Diyelim ki xX şirketinin hisse senedinin piyasada işlem gördüğü son fiyat 10 lira olsun. İncelediniz, düşündünüz taşındınız xX şirketi hisse senedinin fiyatının düşeceğine karar verdiniz. Yaptığınız analize bakılırsa xX şirketi önümüzdeki 3 aylık dönemde rakiplerinin peşinde kalacak ve kötü bir dönem geçirecek. Öngörünüz hissenin fiyatının 7 liraya düşeceği yönünde. Açığa satış bu beklentiyi kullanarak para kazanma imkanı sağlar.

Hisse senedini ödünç almak

Hisse senedi açıga işlem i yapabilmek için bir aracı kuruma gittiniz ve ben xX hissesini açığa satmak istiyorum dediniz. Basit anlaşılması için diyelim ki bir tek 1 adet xX hissesi satmak istiyorsunuz. Bu tamamen aracı kuruma 1 tane xX hissesini ödünç almak istediğinizi söylemektir. Satabilmek için önce bu hisse senedinin elinizde olması gerekir, dolayısıyla açığa satış yapacak bu hisse senedini birilerinden  ödünç almış sayılırsınız. Bunu o hisse senedini kiralamak olarak da düşünebilirsiniz.Peki aracı müessese bu hisse senedini nereden buluyor?

Aracı kurumların çok sayıda ve degişik hissesi olan müşterisi vardır. Aracı kurumun müşterileri arasındaki bazı kişilerin hesaplarında X hisse senedi var. Elinde X hisse senedi olan müşteriler eğer satış yapmak isterlerse, aracı kuruluş bu hisseleri onlar adına piyasada satar.

Burada hemen bir parantez açalım; hisseyi sattığınızda ‘short’, aldığınızda ‘long’ pozisyonda olursunuz. Aracı kuruluş da der ki, tamam bizde long pozisyonda bir çok müşteri var ve elimizde bir sürü xX hisse senedi var, bir işe yaramadan öylece duruyorlar. Aracı kurumun kendi portföyünde de xX hissesi olabilir yada müşterisiyle konuşarak müşteri portföyündeki hisseleri de ödünç verebilir.

Aracı kuruluş size neticeta 1 adet Xx hisse senedini ödünç verecek ve bu hisse senedini sizin onlardaki hesabınıza yatıracak.Bu hisseyi ödünç aldığınız için elbet komisyon (bir nevi kira) ödemeniz gerekecek.

Başka birinin hissesini iyi mi ödünç alırsın?

Doğal aklınıza bu şekilde bir soru gelmiş olabilir. Sonuçta bu fert bunu yarın satmak isteyebilir. Eğer size bu hissesenedini ödünç verirse artık elinde satacak hissesenedi kalmayacak. İşte burada aracı kurum devreye girer ve başka bir müşteriden Xx alarak ve satmak isteyen bu kişiye verir. Aracı müessese bu ödünç işlemlerini yaparken, hisse senedi sahibinin de bilgisi ve doğal ki tasdikı alınır. Hisse senedini elinde tutan bu fert, hissesini size ödünç verir ve karşılığında kira alır. Örneğin emeklilik fonlarını düşünün, çok büyük portföyleri var ve çok sık alım satım yapmıyorlar. şu demek oluyor ki aracı müessese sizden aldığı hisse senedi kirasının birazını kendisine ayırır ve kalanı hisse senedini ödünç vermiş olan kişiye aktarır.

Aracı kuruluş, kontrolü altında bulunan Xx hisselerinin bir tek bir kısmını ödünç işlemlerine konu eder, asla! hiçbir zaman hepsini birden ödünç işleminde kullanmaz ki gerektiğinde kaydırmaları yapabilsin ve sorun yaşanmasın

Diyelim ki size ödünç veren satın alan de satmaya karar verdi. Bu sefer aracı müessese ona ödünç senet verecek başka bir müşteri bulur.

Temettü dağıtılırsa…...

Diyelim ki bu kişiden açıga satış için hisse senedi ödünç aldınız ve hisse senedi sizin elinizdeyken xX şirketi hisse başına 1 lira temettü ödeyeceğini açıkladı. Ödünç verecek bireyin hisse senedinin sahibi olarak temettü almak da en organik hakkı. Eğer hisse senedi sizdeyken temettü ödemesi olursa, size ödenen temettüyü borç veren birey alır.

Nasıl para kazanılır?

Açığa satış örneğine dönecek olursak, 1 adet xX hisse senedini ödünç almayı başardınız. Peki şimdi bununla ne yapacaksınız? Diyelim ki görüşünüz, xX’in hisse fiyatının 7 liraya düşeceği yönündeydi. Şu an geçerli olan fiyatın, kısaca cari fiyatın, doğrusu piyasa fiyatının 10 lira olduğunu söylemiştik. Ödünç aldığınız hisseyi piyasa fiyatı olan 10 liraya sattınız.

Diyelim ki tahminlerinizz doğru çıktı, birkaç gün içinde hissesenedinin fiyatı düştü ve xX şirketi artık 7 liradan işlem görüyor. Şu anda nakit 100 liranız var ama 1 tane xX şirketi hissesi borçlusunuz. Fiyat 7 liraya düştüğü için bir xX hissesini 7 liradan satın alıp aracı kuruma verdiniz, hisse senedi borcunuzu ödediniz. İlgili komisyonları da ödediniz. Aracı kurum da ilgili müşterisi ile helalleşti. Şu anda elinizde hala 3 liranın birazcık altında nakidiniz var ve bu sizin bu işlemden karınız oldu.

Borsada işlem yaparken, düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satmaya çalışırız. Açığa satış için de aynı genel kural geçerli, yalnız işlemleri ters sırayla yaparsınız.Önce yüksek fiyattan satar, sonra düşük fiyattan alıp yerine koyarsınız