Birçok yatırımcı
borsaya yatırım meydana getirdiğinda, onca huzursuzluğa değip değmeyeceğini merak eder. Gerçek sorunlarla ilgi olmaksızın borsayla ilgili sık sık belli başlı söylenceler ortaya atılır. Aşağıda borsa hakkında en çok malum bu efsanelere yer verdik.
1.Borsaya yatırım yapmak, kumar oynamakla aynı kapıya çıkar
Bu akıl yürütme biçimi biroldukça insanoğlunun borsadan ürkmesine yol açar. Borsanın temelde kumardan ne kadar farklı olduğunu anlayabilmek için öncelikle hisse satın almanın ne demek olduğunu incelemek gerekir. Bir hisse senedi satın almak o şirkette ortaklık oranınız olduğu anlamına gelir. Hisse, sahibine kıymeti kadar şirket karından kazanç elde etme hakkı tanır. Yatırımcılar çoğunlukla
hisse senetlerini bayağı bir ticari araç şeklinde görme hatasına düşer. Hisse senetlerinin şirket ortaklığındaki payı temsil ettiğini unuturlar.
Borsaya yatırım yapanlar, devamlı hisse sahiplerine kalacak olan kazancı hesap edip değer biçmeye çalışırlar. İşte bu nedenle hisse fiyatları dalgalanır. Aynı şirketlerin gelecekteki karı benzer biçimde piyasanın da genel görünümü devamlı değişir.
Bir şirkete değer biçmek öyle rahat bir iş değildir.
Kısa vadeli fiyat dalgalanmalarında çok fazla değişken rol oynar. Akademisyenler buna Raslantısal Yürüyüş Kuramı der. Buna rağmen uzun solukta, şirketler gelirlerinin cari kıymetini açıklamak zorundadır. Bir şirket kısa vadede kar etmeden de varlığını sürdürebilir çünkü yakın gelecekte gelir beklentisi vardır. Ama aslabir şirket yatırımcılarını sonsuza kadar kandıramaz. Sonuçta şirketin hisse senedi fiyatları firmanın gerçek kıymetini yansıtır.
Bunların aksine, kumarda sağlanabilecek
kazanç sıfırdır. Yalnızca kaybedenin cebinden aldığı parayı kazananın cebine koyar. Aslabir kıymet yaratmaz. Yatırım yaparak ekonomiye de katkıda bulunmuş olmuş olursunuz. Şirketler arasındaki rekabet, üretimi arttırıp kaliteyi arttırarak hayat standartlarımızı yükseltir.
Yatırım yapmak ve refah düzeyini arttırmak ile kumarda para çarçur etmeyi birbirine karıştırmayın.
2.Borsa yalnızca zenginlerin ve borsacıların özel kullanımına açıktır
Birçok
borsa danışmanı, piyasaların her yönelimini önceden kestirebildiğini iddia eder. Bu mevzuda yapılan araştırmaların çoğu, bu biçim iddiaların aslı astarı olmayan bulunduğunu kanıtlamıştır. Herkesin bildiği benzer biçimde bu kehanetlerin çoğu yanlış çıkar. Üstelik netin yükselişi ile birlikte artık borsa aslabir dönemde olmadığı kadar çok halka açık bir hale geldi. Eskiden yalnızca brokerlerin erişebildiği veri ve araştırma araçları artık internet bankacılığı ile herkes tarafınca ulaşılabilir durumda.
3.Kıymeti çok düşmüş hisseler zamanı erişince yine yükselişe geçer
Bu efsanenin albenisine tutulmak ne sebeple olursa olsun yanlış. Amatör bir yatırımcı için, 52 haftadır çok düşük işlem gören bir hisseye yatırım yapmanın iyi olacağını düşünmek kadar yıkıcı bir şey yoktur. Borsada bu durumu özetleyen bir tabir vardır: ‘’Düşen bıçağı tutmak yaralanmaktan başka bir işe yaramaz.’’
Aşağıdaki 2 hisse senedini göz önüne alalım;
X hissesi fiyatların en yüksek olduğu seviyede geçen yıl 50 TL değerine çıkmış fakat o zamandan beri 10 TL’ye kadar düşmüş.
Y ise daha küçük çaplı bir şirket ama kısa sürede hisseleri 5 TL’den 10 TL’ye yükselmiş.
Hangi hisse senedini satın alırdınız? İnanın yahut inanmayın, yatırımcıların büyük çoğunluğu, kıymeti 50 TL’den düşen hisselere yatırım yapmayı tercih ediyor çünkü eninde nihayetinde yeniden aynı başarıya ulaşacağına inanıyorlar. Bu fikir tarzı yatırımcıların en büyük düşmanı. Yatırım denkleminde fiyat, ticaretin aksine işin yalnızca tek bir parçası. Borsada asıl hedef, iyi şirketlerin hisselerini makul fiyata satın almaktır. Yalnızca fiyatlarındaki düşüşe nazaran hisse senedi satın almak sizi aslabir yere götürmez.
4.Yükselen hisseler eninde nihayetinde düşer
Borsada fizik kuralları geçmez. Borsada hisseleri tutup aşağı çeken bir yer çekimi kanunu yok. Örneğin kıymeti 1 yıl benzer biçimde kısa bir sürede 6 TL’den 16 TL’ye yükselen bir hisse için ‘’nasıl olsa yeniden değeri düşer.’’ derseniz sonraki yıllarda hisselerin 160 TL’lere kadar yükselebilme ihtimalini atlamış olursunuz. Bunun İMKB’de biroldukça örneği bulunmaktadır.
Hisse senetlerinin asla belli bir tutarın altına düşmeyeceğini kastetmiyoruz. Anlatmaya çalışmış olduğumız şey şu; hisse değerleri bir şirketin aynasıdır. Eğer muhteşem yöneticiler tarafından yönetim edilen mükemmel bir firma bulduysanız, o şirketin hisselerinin artmaması için hiçbir sebep yok.
5.Biraz fikir sahibi olmak, hiçbir şey bilmemekten iyidir
Genel olarak az bir fikre sahip olmak aslabir şey bilmememizden iyi olabilir fakat borsa söz konusu olduğunda yatırımcıların para yatırırken tamamen bilinçli davranması çok önemlidir. Detaylı data sahibi edinen yatırımcılar başarıya ulaşır.
Bilgi sahibi olmadan borsaya girmektense bir danışmanla işe başlamanız kötü olmaz. Kararlı olmadan yaptığınız yatırımların yükü, bir
yatırım danışmanının ücretinden daha pahalıya patlayacağını aklınızdan çıkarmayın.
Sonuç
Bu konuya yatırımcı klişelerini kullanarak son verdiğimiz için bizi affedin. Çok yerinde bir atasözü vardır: ‘’Dış görünüşe aldanmayın’’. Kısaca yalnızca dış görünüşe bakarak data sahibi olmadan hareket etmek, sürü psikolojisiyle davranmaktır. Her işte olduğu benzer biçimde yatırımlarınızda da başarıya ulaşmak için çok emek ve çaba sarfetmek gerekir. Kısmi bilgiye haiz bir cerrah iyi mi hayati hatalar yapabilirse, kısmi data sahibi bir yatırımcı da büyük hasara sebep olabilir.
