Kazanmayı Öğren
Kazanmayı Öğren kitabı da Peter Lynch ve John Rothchild imzası taşıyor. Bu kitaptan Lynch’in alışık olduğumuz gibi yalın dilli anlatımıyla hisse senedi ve alternatif yatırım araçlarını öğrenme fırsatı bulabiliyoruz.
- Yazar: Peter Lynch, John Rothchild
- Yayınevi: Scala Yayıncılık
Peter Lynch ve John Rothchild kitap hakkındaki ortak yorumu:
Amerika’daki ortaokul ve liselerde, en önemli derslerden birinin öğretilmesi unutulmuştur. Yatırım. Bu önemli bir ihmaldir. Çocuklarımıza tarih öğretiyoruz ancak kapitalizmin büyük ilerleyişinden ve yaşamakta olduğumuz değişim (çoğunlukla iyileşme) konusunda şirketlerin oynadıkları rolden söz etmiyoruz. Matematik öğretiyoruz ancak dört basit işlemin, bir şirketin öyküsünü anlama, yapmak istediklerini başarıp başaramayacağını görmek ve o şirketin hissesini alarak kar edip edemeyeceğimizi hesaplamak konusunda nasıl kullanılabileceğini öğretmiyoruz.
Ev ekonomisi öğretiyoruz; dikiş nasıl dikililer, hindi nasıl pişirilir, ev bütçesi nasıl yapılır, bütçe nasıl kontrol edilir… Çoğunlukla öğretilmeyen şey ise erken yaştan itibaren para tasarrufuna başlamanın gelecekti refahın anahtarı olduğu, hisse senetlerine yatırılan tasarrufun atılabilecek en iyi adım olduğunu, bunun ardından ev almanın geldiği ve tasarrufta bulunmaya ve hisse senetlerine yatırım yapmaya ne kadar erken başlanırsa uzun vadede bunun o kadar yararlı olacağıdır.
Vatan sevgisini öğretirken, ulus olarak refahımızın ve gücümüzün anahtarı olan büyük ve küçük milyonlarca şirketi anlatmak yerine silahları, savaşları, politikayı ve hükümeti anlatıyoruz. Küçük şirketlerin yeni işçileri almaları, büyük şirketlerin daha da büyüyerek verimli hale gelmeleri ve elemanlarına daha yüksek ücret ödemeleri için para sağlayan yatırımcılar olmasaydı, dünya çöker, herkes işinden olur ve ABD şansını yitirirdi.
Yatırım yapmak, eğlenceli ve ilgi çekicidir. Yatırım konusunda bilgi edinmek, birden fazla açıdan zengin bir deneyim olabilir. Çoğu kişi kendisini yaşamının sonraki bölümünde rahat bir hayat sağlayabilecek olan yatırımın anlamını, ancak gözleri bozulmaya ve göbeği şişmeye başladığı orta yaşa eriştiğinde kavrıyor. Hisse senedi sahibi olmanın avantajlarını anacak o zaman keşfediyor. O zaman da keşke daha önceden bunu bilseydik diyor.
Toplumumuzda her zaman finans işleriyle ilgilenenler erkekler, onları dikkatle izleyip eksiklerini tamamlamalarını sağlayanlar ise kadınlar olmuştur. Yatırım konusunda bir kadının erkekler kadar başarılı olamayacağı hiçbir şey yoktur. Ayrıca bu, kromozomlar yoluyla kazanılan bir beceri değildir. Biri size, “bu adam doğuştan yatırımcıdır” derse, buna inanmayın. Doğuştan yatırımcı olmak, bir mittir.
Finansın ilkeleri basittir ve kolayca kavranabilir. Birinci ilke şudur, tasarruf eşittir yatırım. Küçük bir kumbarada veya kavanozda muhafaza edilen para, yatırım değildir. Ancak parayı bankaya yatırdığınızda, bir şirketin tasarruf senedini veya hisse senedini satın aldığınızda yatırım olur. Başka bir kişi bu parayı olarak yeni iş alanları yaratacak olan yeni mağazalar, yeni evler veya yeni fabrikalar inşa etmek için kullanır. Daha fazla iş, içiler için daha fazla ödeme demektir. Eğer bu işçiler kazançlarından bir kısmını tasarruf veya yatırım için bir kenarı ayıracak olursa, sürecin tamamı yeniden başlar.
Aynı hikaye, her aile, her şirket ve her ülke için geçerlidir. Belçika veya Botswana, Çin veya Şili, Mozambik veya Meksika, General Motors veya General Electric, sizin aileniz veya benim ailem; yani kim olursa olsun geleceğe yönelik tasarruf ve yatırım yapanlar, elindeki paranın hepsini harcayanlara göre çok daha fazla müreffeh olacaklardır. ABD, neden böylesine zengin bir ülkedir? Çünkü ABD, geçmişte dünyanın en çok tasarruf yapan ülkeleri arasındaydı.
Şu anda iyi bir eğitim almanızın ne kadar önemli olduğunu, bunun size iyi bir meslek kazandıracağını be iyi bir ücret almanızı sağlayacağını, birçok kişiden duymuş olmalısınız. Ancak uzun vadede rahat bir hayat yaşamak için tam olarak ne kadar gerektiğini size söyleyemezler. İşte bu miktar, tasarruf ederek yatırıma yönlendirdiğiniz, yani işlettiğiniz paradır.
Yatırım yapmaya başlamak için en iyi zaman, gençlik yaşınızdır. Yatırımlarınızın büyümesine ne kadar çok zaman tanırsanız, servetiniz o kadar artacaktır. Yatırım konusuna bir giriş niteliğinde olan bu kitap, sadece geçler için yazılmamıştır. Hisse senetleri konusunda kafası karışık olan ve henüz konunun temel ilkelerini öğrenme fırsatı bulamamış, her yaştan yatırımcıya hitap etmektedir.
İnsanlar, düşündüklerinden çok daha uzun süre yaşar. Yani düşündüklerinden çok daha uzun süre fatura ödeyeceklerdir. Eğer bir çift altmış beş yaşına kadar yaşamayı umuyorsa, onlar için yaşam süresini seksen beş yıl olarak düşünmek gerekir. Seksek beş yaşına kadar yaşamayı düşünen bir çifti ele aldığımızda, ikisinden birinin doksan beşine erişme şansı oldukça yüksektir. Bu durumda yaşadıkları ekstra süreler için giderlerini karşılayabilecek ekstra paraya, dolayısıyla bu parayı elde edecek güvenli yatırım yollarına gereksinimleri vardır.
Altmış beş yaş, yatırıma başlamak için çok geç değildir. Bugün altmış beş yaşında olanlar, yirmi beş yıl daha gelmeyi sürdürecek olan faturalarını karşılamak için, önlerinde paralarının artmaya devam edeceği bir yirmi beş yıl daha bulunduğunu düşünmelidirler.
On beş veya yirmi yaşınızda iken altmış beş yaşına geldiğiniz günü hayal etmek zordur. Tasarruf ve yatırım yapma alışkanlığınız varsa, paranızın elli yıl boyunca sizin yararınıza işleyeceğini hayal etmek, çok daha zordur. Her seferinde ne kadar küçük tutarları yatırma yönlendirmiş olursanız olun, elli yıl boyunca paranın yatırıma dönüştürülmesi müthiş sonuçlar doğuracaktır.
Ne kadar fazla yatırım yaparsanız, siz ve ülkeniz bundan o kadar çok yararlanacaktır. Çünkü, sizin paranız yeni şirketin ve yeni iş alanlarının yatırılmasına yardımcı olacaktır.
