Bir Borsa Spekülatörünün Anıları
Bir borsa klasiği olarak görülen Bir Borsa Spekülatörünün Anıları, borsa piyasalarının işleyişi ve fiyat hareketlerinin ardındaki mantığı anlayabilmeniz için mutlaka okumanız gereken bir kitap. 1923 yılında yazılmasına rağmen birçok yatırımcı ve otorite bu kitabı işaret etmeye devam ediyor.
- Yazar: Edwin Lefèvre
- Yayınevi: Scala Yayıncılık
Borsa Sihirbazı kitabının yazarı Jack D. Schwager kitap hakkında şöyle diyor:
Çağımızın en iyi otuz borsacısıyla yapmış olduğum görüşmeler esnasında tümüne sorduğum ortak bazı sorular vardı. Bu sorulardan biri şuydu: özellikle yararlı bulduğunuz ve borsacı adaylarına önerebileceğiniz kitaplar var mı? Bu sorudan aldığım yanıt, hep Bir Borsa Spekülatörünün Anıları, yani yetmiş yıllık bir kitap oldu.
Bir Borsa Spekülatörünün Anıları’nı bu denli çağdaş kılan şey neydi? Bence bunun nedeni, bu kitabın bir borsacının düşünce tarzını –yaptığı hataları, aldığı dersleri, öğrendiği bilgileri- olduğu gibi aktarabilmesidir. Borsa deneyimi olan okurlara, bu kitapta anlatılanlar çok tanıdık gelecektir. Aslında Bir Borsa Spekülatörünün Anıları, kitabın kahramanı olan Larry Livingston’ın (gerçek adıyla Jesse Livermore’un) deneyimlerini ve düşüncelerini son derece canlı bir tarzda anlatır. Kitabın okurlarının hepsi olmasa da çoğu, Edwin Lefevre’in Livemore’un takma adı olduğunu sanabilir.
Oysa Lefevre, Larry Livingston’un deneyimlerini ve düşünlerini kaleme alan kişidir. Lefevre, bir gazeteci, köşe yazarı, ayrıca romancı ve hikaye yazarıydı. (Bir Borsa Spekülatörünün Anıları kitap haline getirilmeden önce Saturday Evening Post’da tefrika olarak yayınlanmıştı.) Bu kitabı oyunlar için inanmak zor olabilir, ama Lefevre, yaptığı birkaç küçük bireysel yatırım dışında, borsada hiç çalışmamıştı. Ancak usta bir yazardı ve insanların kendisine açılmalarını sağlayabiliyordu. Oğu şöyle anlatır, ‘Lefevre günlük yaşamında karşılaştığı insanlarla (sekreterler, taksi şoförleri vb.) tanıştıktan sonra, daha on dakika geçmeden bütün hayat hikayelerini öğrenirmiş. Jesse Livermore ile de böyle olmuş. Birkaç hafta süren bir dizi görüşme yapmış –bu sırada Livermore’u borsada çalışırken hiç görmemiş- ve sonuçta da ortaya Bir Borsa Spekülatörünün Anıları çıkmış.’
Bir Borsa Spekülatörünün Anıları, borsalar ve menkul değerler alım satımı ile ilgili son derece ilginç gözlemlerle doludur. Bu gözlemlerin kimileri Wall Street dağarcığının ayrılmaz birer parçası haline gelmiştir, hatta asıl kaynakları unutulup gitmiştir. Örneğin ‘Yüksek fiyatlı bir hisse senedini satın almak istiyorsan durma al, fiyat her zaman daha da yükselebilir. Fiyatı düşen bir hisseyi satmak istiyorsan durma sat, fiyat her zaman daha da düşebilir’ sözü bu kitaptan kaynaklanır. Bu kitapta buna benzer o kadar çok satır var ki insan en iyilerini seçmekte zorlanıyor. Kitaptan küçük birkaç örnek ‘En yanlış şeyi yaptım. Pamuk zarar ediyordu, ben satmadım. Buğday kar getiriyordu, tuttum onu sattım.’, ‘Borsada insan çok gaf yapabilir, ama hataların en büyüğü göz göre göre zarar etmektedir. Unutmayın, zararın neresinden dönülse kardır.’
Deneyimli borsacılar, bu satırlarda kendilerini ve kendi yaşadıklarını bulacaklardır; deneyimsiz borsacılarınsa öğrenecekleri çok şey olacaktır. Bir Borsa Spekülatörünün Anıları’nda sunulan dersleri anlayıp bunları uygulamasını bilen okurlar, borsa becerilerini de arttırabilirler. Borsaya yatırım yapmayan okurlar bile bu kitabı ellerinden bırakamayacaklardır.
Klasik sözcüğü ne yazık ki bir klişe haline geldi. Kanımca, gerçek klasikler hem içerikleri hem de tarzları sayesinde kuşaklar, hatta yüzyıllar boyunca okunan kitaplardır. Bu açıdan Bir Borsa Spekülatörünün Anıları’na gerçek bir klasik diyebiliriz. İlk kez 1923 yılında yayınlanan bu kitap, günümüze iş dünyası hakkında yazılan en iyi kitaplardan biri olarak gelmiştir ve 21. yüzyılda da basılmaya devam edeceğine kesin gözüyle bakılabilir. Bence Bir Borsa Spekülatörünün Anıları 21. yüzyılın sonunda bile en başarılı finans kitapları arasındaki yerini korumaya devam edecektir.
